Hasim mi, Hisim mi? Hangisi Doğru? Türkçede Karşılaşılan Bu Zorluğu Ele Alalım
Hadi itiraf edelim, hepimiz en az bir kez bu soruyu sorduk: “Hasim mi, yoksa hisim mi?” Hangi kelime doğru? İkisi de kulağa aynı gibi gelebilir, ancak bir dildeki doğru yazım ve telaffuz, aslında pek çok kültürel ve dilsel farklılık taşıyor. Bu basit ama kafa karıştırıcı sorunun altını biraz kazıyalım, çünkü bu sadece bir yazım hatası meselesi değil; aynı zamanda dilin evrimini, halk arasındaki algıları ve bazen yanlış anlamaların ne kadar yaygın olduğunu da gözler önüne seriyor.
Hasim mi, Hisim mi? Kimse Neden Cevap Vermiyor?
Çoğu zaman, dil bilgisi konusunda emin olmadığınızda, başkalarının söylediklerini veya yazdıklarını taklit edersiniz. “Hasim” ve “hisim” arasında gidip gelen bir toplumda, doğruyu bulmak neredeyse imkansız hale gelebilir. Okuma ve yazma alışkanlıklarımıza baktığımızda, bazı kişiler bu iki kelimenin anlamını karıştırabiliyor ve hatta ses benzerliği yüzünden de yanlış telaffuz edebiliyor. Bu, Türkçenin zengin yapısından kaynaklanıyor olabilir mi? Yoksa dilin evrimsel süreci mi bir şekilde bu tür belirsizliklere zemin hazırlıyor?
Her ne kadar Türk Dil Kurumu (TDK) bu tür sorunları tanımlasa da, kelimelerin halk arasındaki kullanımı, bir nevi sosyo-kültürel normları da ortaya koyuyor. Peki, dilin doğru kullanımını savunmak ne kadar anlamlı? Yoksa dilin doğal evrimini kabul etmek mi gerekmektedir? “Hasim” ve “hisim” arasındaki bu ikilemi çözmeden önce, bu iki kelimenin anlamlarına daha yakından bakalım.
Hasim: Bir Anlam Derinliği Var mı?
Hasim, Arapçadan Türkçeye geçmiş ve “birisinin ailesiyle olan kan bağını ifade eden” bir kelimedir. En basit tabiriyle, bir kişinin “hasım” olan aile üyeleriyle ilişkilerini belirten bir terimdir. Ancak, “hasim” kelimesi, bazı bağlamlarda “düşman” ya da “rakip” anlamına da gelebilir. Bu da kelimenin çok katmanlı ve güçlü bir anlam taşımasına yol açar. Yani, sadece bir kelime değil, insanlar arasında önemli bir ilişkisel bağı temsil eder.
Fakat, bu kelimenin halk arasında yanlış bir şekilde “hisim” olarak kullanılması, dilin doğru aktarımını zorlaştıran önemli bir sorun teşkil ediyor. Dil, kültürün bir parçasıdır ve doğru kullanımı, toplumun kültürel bütünlüğünü oluşturur. Bu nedenle, kelimenin yanlış yazılması ve telaffuz edilmesi, aslında bir dilin bütünlüğüne zarar verir. “Hasim” doğru yazımken, “hisim” tamamen yanlış bir kullanımdır. Peki, buna hala “göz yumalım mı”?
Hisim: Doğru mu, Yanlış mı?
Öncelikle belirtmek gerekir ki, “hisim” kelimesi Türkçede doğru bir kelime olarak kabul edilmez. Ancak ne yazık ki, halk arasında bu kelimenin “hasim” olarak değil, yanlış bir biçimde kullanıldığını sıkça duyuyoruz. Bu kelimenin kökeni ve anlamı hakkında herhangi bir kayda değer bilgi bulunmamaktadır. Yani, bu kelimenin aslında dilde bir karşılığı yoktur. Fakat yanlışlıkla dilimize sızmış ve pek çok kişi tarafından doğruymuş gibi benimsenmiştir.
Gerçekten de “hasim” kelimesinin yanlış telaffuz edilmesi ya da yanlış bir şekilde “hisim” diye yazılması, dilin yanlış yönlendirilmesine ve dilsel karışıklığa yol açabilir. Türkçede bu tür yanlış kullanımlar, bazen dilin evrimi olarak görülse de, dilin doğru kullanımını savunmanın önemini unutmamalıyız. Hangi kelimenin doğru olduğu konusunda net bir anlayışa sahip olmak, dilin doğru bir şekilde aktarılmasını sağlayacaktır.
Dilin Evrimi ve Toplumsal Algılar
Ancak, dilin evrimsel sürecini göz önünde bulundurduğumuzda, bu tür yanlış kullanımların belirli bir noktada halk dilinde normalleşmeye başladığını görmek de mümkündür. Gerçekten de “hisim” gibi kelimeler, yanlış olsa da dilin içerisinde kendine bir yer edinmiş olabilir. Buna karşılık, doğruyu savunmak adına, dilbilgisi kurallarına ve Türk Dil Kurumu’nun açıklamalarına sadık kalmak gerekiyor. Bir kelimenin halk arasında ne şekilde kullanıldığı, onun doğru olup olmadığını belirlemez.
Peki, halk arasında “hisim” doğru bir kullanım mı, yoksa bu kelimeyi dilimize sokan yanlış bir kalıp mı? Bu soruya verdiğimiz cevaba göre, dilin doğru kullanımını savunmak ya da doğal bir evrim sürecine tanıklık etmek arasında bir denge kurmamız gerekiyor.
Sonuç: Hasim mi Hisim mi? Herkes Kendi Doğrusunu mu Seçmeli?
Bu yazının başından beri sorduğumuz soru aslında basit değil. “Hasim” ve “hisim” arasındaki bu karışıklık, dilin ne kadar evrilebileceğini ve yanlışlıkların zamanla doğru kabul edilebileceğini sorgulamamıza yol açıyor. Dilin doğru kullanımı konusunda hassasiyet gösterenler, yanlış bir biçimde halk arasında kullanılmasına karşı çıkıyorlar. Ancak bazıları ise, dilin canlı ve değişken yapısını savunarak, bu tür yanlışlıkların doğal bir süreç olduğunu düşünüyor.
O zaman soruyu tekrar soralım: Hasim mi, hisim mi? Dili doğru kullanmak ne kadar önemli, yoksa dilin halk arasında evrilmesine göz mü yummalıyız? Herkes kendi cevabını vermek zorunda. Bu tartışma, belki de dilin ne kadar güçlü ve değişken olduğunu anlatan en çarpıcı örneklerden biri.